زنجان در مسیر دیپلماسی اقتصادی؛ نمایشگاه ایران و ترکیه فرصتی طلایی برای صادرات

احمد اسدی-معاون ارتباطات نمایشگاه بین المللی استان زنجان؛ 

نمایشگاه تجاری ایران و ترکیه که قرار است در سال جاری در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی استان زنجان برگزار شود، می‌تواند به یکی از نقاط عطف توسعه روابط اقتصادی استان زنجان و کشور با کشورهای همسایه تبدیل شود. این نمایشگاه نه‌فقط یک رویداد تجاری است، بلکه فرصتی استراتژیک برای زنجان در مسیر تقویت صادرات، جذب سرمایه‌گذاری، گسترش شبکه‌های تجاری و نمایش ظرفیت‌های صنعتی و تولیدی استان است.

نمایشگاه تجارت ایران و ترکیه در زنجان با توجه به عملکرد چشمگیر استان زنجان در صادرات کالاهای با ارزش افزوده و حجم مراودات تجاری با ترکیه اهمیت ویژه‌ای دارد.

روابط اقتصادی ایران و ترکیه در سال‌های اخیر با چالش‌هایی مانند تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات ارزی همراه بوده است. با این حال، ترکیه به‌عنوان یکی از همسایه‌های استراتژیک ایران، پلی بین بازارهای جهانی و منطقه‌ای محسوب می‌شود.

نمایشگاه صادرات ایران به ترکیه در زنجان گامی راهبردی در جهت تقویت روابط اقتصادی و فرهنگی است. با توجه به چالش‌های اقتصادی زنجان (مانند کمبود آب و نوسانات قیمتی کشاورزی) و ظرفیت های صادراتی (مانند محصولات صنعتی با ارزش افزوده)، نیاز به تنوع‌بخشی بیشتر سبد صادراتی، جذب سرمایه‌گذاری ترکیه‌ای و هماهنگی با ترکیه برای رفع موانع گمرکی است.

وقتی آمار تجارت خارجی استان زنجان را در سال ۱۴۰۳ بررسی می‌کنیم، به یک نقطه بسیار قابل توجه می‌رسیم: ترکیه با رشد ۴۲۴ درصدی در صادرات، حالا مهم‌ترین مقصد کالاهای صادراتی زنجان شده است. از میان ۵۵ کشور مقصد صادراتی، ترکیه نه‌تنها در صدر قرار گرفته بلکه نقش کلیدی در توازن تراز تجاری استان ایفا کرده است. برگزاری نمایشگاه تجاری دوجانبه در این شرایط نه‌فقط عقلانی، بلکه یک ضرورت راهبردی است.

تمرکز بر کالاهای دانش‌بنیان، مزیت های صادراتی در حوزه های مختلف کشاورزی و صنعتی و میراث فرهنگی و صنایع دستی برای کاهش وابستگی به شمش روی. افزایش شفافیت در استانداردهای صادراتی و تسهیل روند گمرکی برای کاهش هزینه‌های معامله و ایجاد انگیزه‌هایی برای ورود شرکت‌های ترکیه‌ای به بخش‌های صنعتی و کشاورزی زنجان می تواند ار راهبردهای مهم در این راستا هدفگذاری شود. این رویکردها می‌توانند بهتقویت اقتصاد محلی و افزایش رضایت عمومی کمک کنند، به‌ویژه در شرایطی که **اقتصاد ایران با فشارهای بین‌المللی همراه است.

طبق آمار رسمی، در سال گذشته مجموع صادرات از گمرک زنجان به یک میلیارد و ۴۱۳ میلیون دلار رسید که با وزن ۲۱۱ هزار تن همراه بود. در حالی که وزن صادرات نسبت به سال قبل کاهش یافته، ارزش آن ۳۱ درصد رشد کرده. این نشان می‌دهد استان به سمت صادرات کالاهای باارزش‌افزوده بالا حرکت کرده است. برگزاری نمایشگاه می‌تواند زمینه‌ساز تداوم و گسترش این مسیر باشد؛ مخصوصاً برای کالاهایی مانند شمش روی، ترانسفورماتور، مقاطع فلزی، و حتی کالاهایی با رشد نوظهور مانند کاغذ تسلاینر باشد.

وقتی ارزش هر تن کالای صادراتی استان زنجان به ۲٬۹۰۶ دلار می‌رسد، یعنی این استان یکی از بالاترین شاخص‌های کیفیت و ارزش‌افزوده را در صادرات دارد. این در حالی است که میانگین کشوری تنها ۳۸۰ دلار است. تفاوت چشمگیر این اعداد بر لزوم توسعه بازارهای هدف، مخصوصاً بازارهای منطقه‌ای مانند ترکیه که زیرساخت تجاری مناسبی دارند، تاکید می‌کند. نمایشگاه تجاری دقیقاً می‌تواند پل ارتباطی این فرصت باشد.

از منظر روابط اقتصادی ایران و ترکیه نیز باید گفت این دو کشور در سال‌های اخیر میانگین تجارت خارجی سالانه بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار را حفظ کرده‌اند، با هدف‌گذاری دوطرفه برای رسیدن به سقف ۳۰ میلیارد دلار. ایران به‌عنوان صادرکننده انرژی و کالاهای صنعتی، و ترکیه به‌عنوان صادرکننده کالاهای واسطه‌ای و مصرفی، دارای مزیت‌های مکمل هستند. این نمایشگاه می‌تواند به‌صورت تخصصی روی این مزیت‌های مکمل تمرکز کند و بنگاه‌های استان را در زنجیره ارزش مشترک وارد نماید.

همچنین نباید از بعد توسعه روابط بین‌الملل و دیپلماسی اقتصادی غافل شد. برگزاری چنین نمایشگاهی در زنجان می‌تواند نه‌تنها به توسعه صادرات کمک کند، بلکه استان را به‌عنوان یک هاب منطقه‌ای نمایشگاهی در شمال‌غرب کشور معرفی کند. حضور شرکت‌های ترکیه‌ای و ایرانی در این رویداد، زمینه‌ساز انعقاد قراردادهای مستقیم، ایجاد نمایندگی‌های فروش و حتی سرمایه‌گذاری‌های مشترک خواهد شد.

همچنین نباید از سهم برندینگ و اعتمادسازی غافل شد. حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی باعث می‌شود تولیدکنندگان استان بتوانند اعتبار برند خود را در سطح منطقه‌ای ارتقاء دهند. این امر مستقیماً بر قیمت فروش، مذاکره با خریداران خارجی و دستیابی به شرایط مالی بهتر اثرگذار است. به‌عبارتی، این نمایشگاه یک سکوی جهش برای صنایع زنجان خواهد بود.

نمایشگاه تجاری ایران و ترکیه در زنجان، با توجه به عملکرد درخشان صادراتی استان و نقش فزاینده ترکیه در تراز تجاری آن، فرصتی کم‌نظیر برای ارتقای صادرات، جذب سرمایه‌گذاری، برندسازی و توسعه روابط منطقه‌ای است. با توجه به رشد ۴۲۴ درصدی صادرات به ترکیه، ارزش بالای هر تن کالای صادراتی و توسعه جغرافیای صادراتی، این نمایشگاه باید به‌عنوان یک رویداد استراتژیک تلقی شده و با تمام ظرفیت‌های استانی، ملی و حتی اتاق‌های مشترک ایران و ترکیه پشتیبانی شود. 

برگزاری نمایشگاه در زنجان نه‌تنها هزینه‌های شرکت در نمایشگاه‌های خارجی را کاهش می‌دهد، بلکه فرصتی برای معرفی مستقیم محصولات با کیفیت بالا به خریداران ترکیه‌ای فراهم می‌کند. این امر با توجه به رشد ۴۲۴٪‌ای که ترکیه به‌عنوان مقصد اصلی صادرات زنجان تجربه کرده است، از اهمیت بیشتری برخوردار است.